Gesprekstechnieken Motiverende Gespreksvoering

Hoe doe je het in de praktijk? Motiverende Gespreksvoering (MGV) vereist flexibel en strategisch gebruik van enkele gesprekstechnieken (c.q. kernvaardigheden) om iemands motivatie en bereidheid tot verandering te ontlokken en te versterken. De gesprekstechnieken zijn:

  • Open vragen stellen
  • Reflectief luisteren
  • Bevestigen/bekrachtigen
  • Samenvatten
  • Informatie delen

Deze gesprekstechnieken zijn op zich niet uniek. De manier waarop ze worden toegepast en de volgorde, is bij Motiverende Gespreksvoering vaak wel heel anders dan bij een normaal gesprek. Bij MGV worden bijvoorbeeld meer reflecties gegeven dan vragen gesteld. Zodat de ander vooral met zich zelf in gesprek gaat, aan het nadenken wordt gezet en tot nieuwe inzichten komt.

Motiverende gespreksvoering bestaat uit vier deelprocessen die zowel opeenvolgend als bij herhaling of gelijktijdig plaats kunnen vinden.

I.   Relatie bouwen en onderhouden

II.  Focussen / richting kiezen

III. Ontlokken

IV. Plannen

De processen zijn als traptreden; elk proces leunt op de voorgaande trede. Processen zijn dus nooit af: ze dragen de volgende trede(n).

Voor alle vier de MGV-processen zijn de vijf gespreksvaardigheden van belang. Beheersing van MGV-gesprekstechnieken leidt niet automatisch tot een MGV-gesprek. De basishouding is fundamenteel om ook echt een MGV gesprek (en het bijbehorende effect) te verkrijgen.

Lees meer

Basishouding

Motiverende Gespreksvoering (MGV) start vanuit een basishouding (spirit). De basishouding van MGV bestaat uit vier elementen:

  1. Samenwerken 
  2. Ontlokken
  3. Aanvaarden
  4. Compassie

Als vanuit de basishouding van MGV wordt gewerkt, heeft een professional meer een gidsende rol, dan die van bestuurder of stille bijrijder.

 

Reader Motiverende Gespreksvoering

Open vragen stellen en reflectief luisteren

Open vragen stellen

Doel:

  • De ander ruimte geven
  • Interesse tonen en informatie verkrijgen
  • Uitnodigen tot zelfonderzoek

Hoe doet u het?

Open vragen beginnen nooit met een werkwoord maar vaak met: Hoe of Wat en soms met Waarom (maar let op: dit kan als oordeel overkomen. Een alternatief kan zijn: Wat maakt dat of Vanwaar…)

Voorbeelden:

  • Hoe vindt u het om hier te zijn?
  • Hoe zullen we de tijd vandaag besteden?
  • Vanwaar dat dit belangrijk voor u is?
  • Wat maakt dat u zou willen veranderen?
  • Wat zou er gebeuren als u zo doorgaat?
  • Wat hebt u nodig om een besluit te kunnen nemen?
  • Hoe zou u het aan kunnen pakken?

Reflectief luisteren

Doel:

  • Testen of uw aanname klopt
  • Tonen van begrip, oprechte interesse en empathie
  • Aanmoedigen om verder uit te leggen
  • Uitnodigen tot zelfonderzoek

Hoe doet u het?

In een reflectie verwoordt u wat u denkt dat de ander bedoelt. Dat wat een cliënt vertelt zou u kunnen zien als het topje van een ijsberg. In een reflectie verwoordt u soms dat topje, maar vaker doet u een beredeneerde gissing naar het onderwatergedeelte.

U kunt onder meer gissen naar:

  • Inhoud
  • Gevoel
  • Betekenis / Belang
  • Over- of onderschatten
  • Dubbelzijdige reflectie (verwoordt twee kanten van de ambivalentie)

Hieronder ziet u enkele voorbeelden.

Lees meer

Voorbeelden van Reflectief luisteren

Vrouw (64 jaar) komt bij de huisarts vanwege pijn in haar rechterbeen. Deze vrouw is geen voorstander van medicijnen en het wordt al snel duidelijk dat zij gebukt gaat onder de pijn.

  • U baalt behoorlijk van de pijn (reflectie op gevoel)
  • U loopt moeilijk vanwege de pijn in uw been (inhoud)
  • De pijn houdt u uit uw slaap waardoor u nu doodop bent (betekenis)
  • U wilt van de pijn af en tegelijkertijd wilt u niet afhankelijk zijn van medicijnen (dubbelzijdige reflectie)
  • De pijn is zo heftig, erger kan eigenlijk niet (overschatten)
  • Bij de huidige pijn is pijnmedicatie nog niet iets waar u over nadenkt (onderschatten)

Bevestigen/bekrachtigen en samenvatten

Bevestigen en bekrachtigen

Doel: 

  • De ander ondersteunen bij verandering
  • Aanwezige innerlijke kracht mobiliseren
  • Vertrouwen in eigen kunnen (zelfeffectiviteit) versterken
  • Verandertaal ontlokken

Hoe doet u het?

Benoemen van wat er al is of wat al wel lukt (bijv. in de vorm van een reflectie). U kunt denken aan: intenties, inspanningen, genomen stappen, aanwezige motivatie, helpende eigenschappen (voor verandering).

Voorbeelden:

  • Ondanks dat u nog weinig resultaat merkt, geeft u niet op (reflectie)
  • Als u zich iets voorneemt, dan gaat u er echt voor
  • Fijn dat u eerlijk bent in uw uitleg
  • U zag er tegen op om hier te komen, toch heeft u de moeite genomen (reflectie)
  • Dat heeft u veel moeite gekost (reflectie)

Samenvatten

Doel:

  • Laten merken dat u zorgvuldig luistert
  • De kans bieden om iets bij te stellen
  • Door strategisch te kiezen wat u samenvat, probeert u om beweging in de richting van een veranderdoel te genereren of te versterken
  • Rust en structuur in het gesprek brengen
  • Een nieuw zicht op de situatie te geven
  • Overgang maken naar een ander onderwerp of proces (bijv. van ontlokken naar plannen)
  • Afronden van het gesprek

Voorbeelden van hoe u kunt starten:

  • Wat u tot nu toe gezegd hebt, is...
  • Laat me eens kijken of ik u goed begrepen heb...
  • Tot nu toe heeft u verteld dat...
  • De grootste nadelen/voordelen zijn...

Om te vervolgen met:

  • Wat speelt volgens u nog meer een rol?
  • Of bij de overgang van ontlokken naar plannen: En nu?
Lees meer

Het 'ideale spiekbriefje' voor professionals

  • korte samenvattingen
  • alle gesprekstechnieken op een rijtje
  • de belangrijkste theorie
  • enorm veel voorbeeldzinnen en tips
  • voor iedereen die MI wil aanleren
  • boordevol handige lijstjes
  • inclusief 15 lastige praktijksituaties

 

Bestel de waaier hier

Informatie uitwisselen, advies geven of een zorg delen

Informatie uitwisselen

We spreken bewust over informatie uitwisselen. U weet veel van uw vakgebied. De ander weet zaken uit zijn leefomstandigheden en eerdere veranderpogingen die u niet weet, maar wel van belang kunnen zijn.

Doel:

  • Het voorkomt dat de ander passief ‘zijn schedel laat vullen’ en u in de expertrol terecht komt
  • Ook weet de ander al veel; dat hoeft niet verteld te worden

Hoe doet u het? (vier stappen)

  1. Toestemming vragen: Vind je het goed dat ik je…?
  2. Ontlokken: Wat weet je er al van? Is er specifieke informatie waar je benieuwd naar bent?
  3. Aanbieden: Uit onderzoek is bekend dat… Wat anderen in soortgelijke situaties geholpen heeft is… (+ meerdere opties geven)
  4. Ontlokken: Wat betekent deze informatie voor je? Mag ik vragen welke gedachten nu bij je opkomen? Met welke informatie zou je wat kunnen? En waarom?

Adviseren of een zorg delen

Adviseren is een specifieke vorm van informatie uitwisselen. Alles wat geldt voor informatie uitwisselen, gaat bij adviseren ook op. Een advies heeft echter ook een ‘doe-component’, een aanbeveling met het oog op verandering. Dit verhoogt het risico op wrijving in het contact en op behoudtaal. Als u voor het gegeven advies gaat pleiten, wordt het risico op behoudtaal nog groter. Beter is het uw zorg te delen en het besluit om gedrag te veranderen aan de ander te ontlokken.

Voorbeeld:

“Ik merk dat ik me wat zorgen maak over wat je van plan bent. Mag ik dat met je delen?” – DEEL ZORG, gevolgd door: “Ik ben benieuwd wat voor gedachten dit bij je oproept.”

Lees meer